CHP’Lİ AYTUN ÇIRAY'IN BOMBA SORUSUNA BAKANDAN YANIT

CHP’li Çıray, 3,4 milyar dolarlık füze ihalesiyle ilgili olarak Bakan Yılmaz’ın yanıtlaması istemiyle 24 Aralık’ta hem TBMM Başkanlığı’na bir soru önergesi vermişti. Çıray, Türkiye’nin Çin ile ortak üreteceği füzelerin NATO sistemlerine entegresinin sıkıntı yaratacağını belirtmiş, ihalenin beşinci defa uzatılmasının nedenlerini sormuştu.

İsmet Yılmaz, Çıray’a verdiği yazılı yanıtta şu ifadeleri kullandı:

“Söz konusu sistem, Türkiye’nin savunması için milli sistemlere entegre edilecek ve NATO’ya entegre edilmeden kullanılacaktır. Proje kapsamında sistemin Türk Silahlı Kuvvetleri Üst komuta kontrol kademeleri ile bağlantısına ve entegrasyonuna yönelik iş paketi milli olarak yetkilendirilmiş firma tarafından yurt içinde yapılacaktır. Proje dış finansman kredisi ile finanse edilecektir. Proje kapsamında teklif değerlendirme çalışmaları tamamlanmış olup, yeni bir resmi teklif alınmamıştır. “

Çıray 24 Aralık’ta Yılmaz’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde özetle şu ifadeleri kullanmıştı:

 “Füze savunma sistemi ihalesinde Çin ile yapılan sözleşme görüşmelerinin devamlı olarak ertelenmesinin nedenleri nedir? Türkiye’nin de üyesi olduğu NATO’nun savunma ağına Çin üretimi söz konusu füze savunma sisteminin entegrasyonu nasıl yapılacaktır?  NATO müttefiklerinin en büyük çekincesi, Türk topraklarına Çin sisteminin yerleştirilmesinin ardından NATO’ya ait askeri bilgilerin Çin’in eline geçmesidir. Bu konuda nasıl bir önlem alınacaktır?”

Verdiği soru önergesine Bakan Yılmaz’ın cevabı hakkında görüşünü açıklayan CHP İzmir Mv. Dr. Aytun Çıray, “Bakanın verdiği cevap yeni bir soruyu gündeme getirmektedir: Türkiye’yi yönetenler eksen mi değiştiriyorlar? Türkiye NATO ve Batı dünyasından kopuyor mu?,” dedi.

Türkiye topraklarının dış ülkelerden gelecek füze tehditlerine karşı korunması maksadıyla başlatılan Uzun Menzilli Hava Savunma Füze Sistemi (T-LORAMIDS) için Çin’de faaliyet gösteren CPMIEC firması ile 26 Eylül 2013’de 3.4 milyar dolar bedelle sözleşme görüşmelerine başlama kararı alınmıştır. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanı olduğu Savunma Sanayii İcra Komitesi’nde alınan karardan bu yana Çinli firma ile yapılan görüşmelerde sözleşmenin imzalanma süreci 5 defa uzatılmış, son olarak kararın verilmesi 31 Aralık 2014 tarihine bırakılmıştır. NATO üyesi olan Türkiye’nin bu sistemleri ortak üretim ile Çin’den temin ederek Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterine alacak olması başta ABD olmak üzere çok sayıda NATO müttefiki ülkeden tepki almıştır. Öyle ki ASELSAN firmasının halka arzına aracılık edecek olan Merrill Lynch danışmanlık şirketi, ASELSAN’ın bu firma ile çalışma ihtimali üzerine aracılıktan çekildiğini açıklamıştır. Gerekçe olarak da Türkiye’nin görüşmeleri yürüttüğü Çinli CPMIEC şirketinin ABD tarafından kara para ve terörle mücadele kapsamındaki kara liste içinde olduğunu hatırlatılmıştır. Batılı diplomatlar ve savunma şirketleri tarafından Türkiye’ye bu kararından vazgeçmesi için yapılan tavsiyeler de basında yer almıştır. 

İhalenin büyüklüğünü göstermek anlamında; İstanbul’daki 3. Boğaz köprüsü 2.5 milyar dolarlık bedeliyle tartışma konusu olurken, “3.4 milyar dolar” gibi bir rakamla yürütülen bu savunma ihalesinde gelinen süreç, devamlı yapılan ertelemelerle birlikte kamuoyundan gizlenmektedir. 

Bu kapsamda; aşağıdaki sorularımın Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz tarafından Anayasa’nın 98, İçtüzüğün 96. Maddeleri gereği yazılı olarak yanıtlanmasını rica ederim. 20.12.2014

Dr. Aytun Çıray

İzmir Milletvekili

1) Füze savunma sistemi ihalesinde Çin ile yapılan sözleşme görüşmelerinin devamlı olarak ertelenmesinin nedenleri nedir?

2) Türkiye’nin de üyesi olduğu NATO’nun savunma ağına Çin üretimi söz konusu füze savunma sisteminin entegrasyonu nasıl yapılacaktır? 

3) NATO müttefiklerinin en büyük çekincesi, Türk topraklarına Çin sisteminin yerleştirilmesinin ardından NATO’ya ait askeri bilgilerin Çin’in eline geçmesidir. Bu konuda nasıl bir önlem alınacaktır?

4) Çin ile nihai anlaşmaya varılarak sözleşmenin imzalanması durumunda ihalenin toplam bedeli olan 3.4 milyar dolar, hangi kaynaklardan karşılanacaktır? 

5) Çin ile yürütülen görüşmeler esnasında ABD ve Avrupa’daki rakip firmalardan yeni bir teklif gelmiş midir?